Hakim nedir? Hakim ne iş yapar? Hakimin görevleri nelerdir?
Hakimlerin görevleri, adaletin sağlanması ve hukukun uygulanması için oldukça geniş ve önemli bir yelpazeye yayılır. Türkiye’deki yargı sistemine göre hakimlerin görevleri şu şekilde özetlenebilir:
1. Davanın Görülmesi ve Karara Bağlanması:
– Hakim, taraflar arasında bir uyuşmazlık olduğunda, davayı başından sonuna kadar takip eder ve tarafların sundukları deliller, ifadeler ve savunmalar doğrultusunda tarafsız bir şekilde karar verir.
– Hukuk davalarında, suç davalarında ve idari davalarda karar verme yetkisine sahiptir.
2. Adil Yargılama Sağlamak:
– Hakim, taraflar arasında eşitliği sağlamak, adil bir şekilde yargılama yapmak ve tarafların savunmalarını dinlemekle yükümlüdür.
– Yargılama sırasında, kanunlara ve yargı ilkelerine uygun hareket eder.
3. Hukuk Kurallarını Uygulamak:
– Hakim, dava konusu olan olayla ilgili geçerli olan hukuki kuralları, kanunları ve içtihatları uygular.
– Hukuk metinlerini yorumlayarak, olayla bağdaştırmaya çalışır.
4. Delil Değerlendirme ve Takdir Etme:
– Hakim, davada sunulan delilleri değerlendirir. Hangi delilin kabul edileceğine, hangi delilin reddedileceğine karar verir.
– Delil değerlendirmesinde, delillerin kanuna uygun olup olmadığına bakar.
5. Hukuki Durumları İleriye Yönelik Belirlemek:
– Kararlarında, yalnızca mevcut durumu değil, gelecekte de tarafların haklarını, yükümlülüklerini ve etkilenebileceklerini göz önünde bulundurur.
– Hukuki sonuçların doğru şekilde şekillendirilmesine yardımcı olur.
6. Hüküm Verme:
– Davayı sonuçlandıran bir karar (hüküm) verir. Hüküm, tarafları bağlayıcıdır ve uygulama aşamasına geçilmeden önce kararın kesinleşmesi gerekebilir.
7. Ceza Davalarında Ceza Verme:
– Ceza yargılamasında hakim, suçluyu belirler ve suçun ağırlığına göre cezayı tespit eder.
– Ayrıca, tutuklama, serbest bırakma, adli kontrol gibi kararlar da hakim tarafından verilebilir.
8. Hukuki Denetim ve Yorum:
– Özellikle istinaf ve temyiz aşamalarında, alt mahkemelerde verilen kararları denetler, hukuka uygunluk açısından yeniden değerlendirir.
9. Adli Kolluk Güçleriyle İşbirliği Yapmak:
– Ceza davalarında, polis ya da jandarma gibi kolluk güçlerinden gelen talepleri değerlendirir ve gerektiğinde tutuklama, gözaltı gibi kararlar alabilir.
10. Sürekli Eğitim ve Gelişim:
– Hakimler, hukuki gelişmeleri takip eder ve hukuk alanındaki değişiklikler doğrultusunda kendilerini güncellerler.
Hakimlerin bağımsızlıkları ve tarafsızlıkları, Türk hukuk sisteminde çok önemlidir. Herhangi bir dış baskı veya etkiden bağımsız olarak yalnızca kanunlara ve vicdanlarına göre karar verirler.